بررسی دو تقسیم بندی بازار اولیه و ثانویه در بازار سرمایه
بازار اولیه و ثانویه بازار سرمایه چیست؟
ابتدا بررسی می کنیم که بازار سرمایه چیست؟
بازارهای مالی به دودسته تقسیم می شوند:
- بازار پول یا Money market: بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت است و دارای نقدشوندگی بالا و ریسک پایین می باشد. بازار پول، اغلب برای مقادیر کوچک سرمایه یا به‌عنوان محل اندوخته موقت سرمایه شرکت استفاده می‌شود و همچنین محل سرمایه گذاری امن‌تری نسبت به سرمایه گذاری در بازار سهام به شمار می‌آید.
- بازار سرمایه یا Capital market: بازارهای مالی جهت خرید و فروش اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید، اطلاق می‌شود. بازار سرمایه شرکت‌کنندگان متعددی دارند ازجمله سرمایه گذاران حقیقی، سرمایه گذاران حقوقی یا نهادی همچون بیمه ها و صندوق های سرمایه گذاری مشترک، شرکت ها، سازمان ها، بانک ها و مؤسسات مالی. قوانین بازار سرمـایه توسط سازمان بورس و اوراق بهادر و دیگر قانون گذاران مالی نظارت می‌شود. گرچه بازار سرمایه که عموماً با نام بورس اوراق بهادار تهران شناخته می‌شود، بازار سرمایه‌ای ایران از نظر شرایط شرکت‌ها، به دو بازاربورس اوراق بهادار و فرابورس طبقه‌بندی می‌شود. همچنین بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار به دو دسته کلی تقسیم می شود:
۱- بازار اولیه یا primary market: در مواقعی که یک دارایی (اوراق بهادار) برای اولین بار در بازار بورس، جهت انجام معامله وارد بازار می شود اصطلاحا می گویند عرضه اولیه سهام. در بازار اولیه فروشنده اصلی خود شرکت عرضه کننده می باشد زیرا همانطور که گفتیم این اوراق ها برای اولین بار مورد معامله قرار گرفته اند. فروش در بازار اولیه به صورت پذیره‌نویسی در بانک ها و یا موسسات مجاز صورت می گیرد. درآمد حاصل از فروش، به عنوان منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه محسوب خواهد شد.
۲- بازار ثانویه یا secondary market: بعد از عرضه اولیه، اگر شخص بخواهد آن اوراق یا سهامی را که در پذیره نویسی خریده است را بفروشد باید در بازار ثانویه اقدام به فروش نماید. در این بازار دیگر شرکت عرضه کننده هیچگونه نقشی در معاملات این بخش ندارد بلکه این معامله بین دو طرف یعنی فروشنده و خریدار می باشد. وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد . secondary market در محل مبادلات سهام در بازار به چهار قسمت تقسیم می شود:
- بازار اول: معاملاتی که در بازار بورس صورت می گیرد.
- بازار دوم: معاملاتی سهام شرکت‌های غیر بورسی که در بازار فرابورس صورت می گیرد.
- بازار سوم: معاملاتی که در بازار بورس صورت می گیرد.
- بازار چهارم: بازار معاملات خصوصی که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد.
چکیده مطالب:
- به اولین انتشار اوراق بهادار سهام یک شرکت بورسی، اصطلاحاً عرضه اولیه آن سهم گفته می‌شود.
- بازار پول از ابزارهای مالی متفاوتی نسبت به بازار سرمایه استفاده می کند، درحالی‌که بازار سرمایه از اوراق بهادار سهام و اوراق مشارکت استفاده می‌کند
- اندازه بازار سرمایه یک کشور به‌صورت مستقیم به اندازه اقتصاد آن بستگی دارد.
- بازار اولیه این امکان را فراهم می‌کند تا شرکت ها بدون گرفتن وام از بانک، با عرضه سهام منابع مالی خود را تامین کنند.
- کلیه معاملات در بازار بورس، در دسته معاملات بازار ثانویه قرار دارند.
- در بازار ثانویه می‌توان به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت نمود.